Hoe gaat Nieuwegein in de toekomst de huizen verwarmen

Huurdersplatform Jutphaas Wonen en Energie-N kijken kritisch mee met de gemeente

In verschillende wijken in Nieuwegein moet de gemeente, in samenwerking met de wooncorporaties, de komende jaren besluiten hoe die wijken gasloos verwarmd gaan worden. Een aanzienlijk deel van Nieuwegein heeft nu stadsverwarming. Het lijkt de gemakkelijkste weg om deze door te trekken naar de rest van de stad, met als eerste de wijk ‘Gebouwendriften’. Maar is dat ook de beste en meest duurzame keuze? Het Huurdersplatform van  woningcorporatie Jutphaas Wonen, die tweederde van de woningen in Gebouwendriften in bezit heeft, is daar nog niet geheel van overtuigd. Er zijn nieuwe warmteoplossingen die misschien wel beter, duurzamer en voor de bewoners goedkoper zijn. Neemt de gemeente hier niet een verkeerde afslag?

Judith Ronkes, voorzitter van het Huurdersplatform Jutphaas Wonen, heeft het gevoel dat de gemeente onvoldoende heeft gekeken naar alternatieven. De gemeente liet een rapport opstellen. Dit rapport werd gepresenteerd tijdens een informatiebijeenkomst voor bewoners afgelopen juni. “Tijdens deze bijeenkomst kregen we sterk het gevoel dat de gemeente al lang heeft besloten dat het stadsverwarming wordt”, zegt Judith Ronkes. ”Het gepresenteerde rapport kon ons niet overtuigen. Maar wij zijn natuurlijk ook maar leken en dit zijn belangrijke besluiten. Het gaat niet alleen over ’Gebouwendriften’, maar straks over heel Nieuwegein: huurders én eigenaren, die nu helemaal geen stem hebben! Kortom, het gaat wel ergens over. Daarom hebben we de hulp ingeroepen van Energie-N”.

Lees verder onder de foto

Leden van het huurdersplatform van Jutphaaswonen en links Paul Triepels van Energie-N

Elke optie heeft voor- en nadelen
Paul Triepels, voorzitter van stichting Energie-N, wilde het Huurdersplatform zo compleet, onbevooroordeeld en transparant mogelijk informeren, zodat deze een onderbouwd advies kunnen geven aan de huurders van Jutphaas Wonen om al dan niet in te stemmen met de voorgestelde plannen. Minimaal 70% van de huurders moet instemmen met het voorstel van de corporatie! Op 18 juli gaf Paul daarom een masterclass ‘De keuze van een nieuw warmtesysteem’ aan de bestuursleden van het Huurdersplatform. Doel was om ze goed te informeren over de voor- en nadelen van de verschillende warmte-opties. “De ondertitel van mijn verhaal was: ‘Makkelijk is het niet.’, vertelt Paul Triepels, “Maar zo is het ook echt. Elke optie heeft haar schaduwkanten en onzekerheden”

Bij de keuze van een wijze van verwarming spelen meerdere eisen: Is het effectief, haalbaar, betaalbaar en duurzaam? “Stadsverwarming is redelijk eenvoudig te implementeren,” zegt Paul, “maar het biedt bijvoorbeeld geen mogelijkheden voor koeling van woningen. En die vraag groeit juist enorm met de steeds warmere zomers. Duurzaam is het op korte termijn zeker ook nog niet: leverancier Eneco werkt aan verduurzaming van de warmteproductie, maar dat duurt nog wel zo’n 10 jaar. Een bronnet bijvoorbeeld is daarentegen wel heel duurzaam en daarmee kan je ook nog eens koelen. Bij een bronnet distribueer je water van heel lage temperatuur. Daar kan, voor elke woning, met een warmtepomp de gewenste warmte of koeling mee gemaakt worden. Een geweldige oplossing tegen de opmars van lelijke en rumoerige airco’s. Maar het betekent ook in elke woning een warmtepomp en we weten nog niet hoe makkelijk deze ingepast kan worden in bestaande bouw en wat de kosten dan zijn”.

Advies
De rapportage van de gemeente riep ook bij Triepels vragen op: “We zien een kostenvergelijking waar wel wat op valt af te dingen. Als varianten die maar deels geen gas meer gebruiken gelijkgesteld worden aan varianten die 100% duurzaam zijn, dan gaat er toch iets mis. Daarnaast zijn de kosten die samenhangen met aansluiting op de bestaande stadsverwarming beperkt uitgewerkt. Dat maakt het niet makkelijk voor de betrokken bewoners om een keuze te maken. De gemeente  wil vaart maken, maar op dit moment lijkt het proces bij de gemeente ons wat te kort door de bocht. Ik ben van mening dat als je de burger raadpleegt, je hen ook de gelegenheid moet geven de gevolgen van de mogelijke keuzes te begrijpen. ” 

Paul denkt zelfs dat de betrokkenheid van de inwoners van Nieuwegein nog groter kan en misschien ook wel moet: “In plaats van wachten op stappen van de gemeente kunnen burgers zelf initiatief nemen in het komen tot toekomstige warmte voor hun wijk of stad. Dit is absoluut geen toekomstmuziek want het gebeurt al op diverse plekken. Het geeft burgers initiatief, controle en het maakt warmte betaalbaarder. Energie-N helpt al bij de opstart van een dergelijk initiatief in Nieuw-Vreeswijk”.

Precedentwerking
Zover is het nog niet in Nieuwegein. Vooralsnog moet de gemeente een gefundeerde keuze maken voor het warmtesysteem voor de eerste transitiewijk. Een verantwoordelijke keuze, daarvan is Judith Ronkes van het Huurdersplatform zich heel erg bewust: “De keuze voor de Gebouwendriften zal precedentwerking hebben. Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om tegen deze wijk, deze bewoners te zeggen: ‘We moeten vaart maken, dus kiezen we er nu gemakshalve maar voor om voor stadsverwarming te kiezen, ook al is het niet zo’n goede oplossing qua duurzaamheid en betaalbaarheid. Maar dan beginnen we in ieder geval’. Dat ga ik echt niet vertellen”.

Huurdersplatform Jutphaas Wonen verwacht binnenkort een uitnodiging te ontvangen vanuit de gemeente om in september samen met de bewoners van de wijk verder te praten over dit onderwerp.

Meer weten?

Hieronder de verkorte presentatie over warmteoplossingen van Energie-N.

Op 11 september a.s. organiseert Energie-N een brede discussie-avond over dit onderwerp voor alle inwoners van Nieuwegein. Voor meer informatie over dit event

Nieuwegein praat mee: discussie over stadsverwarming komt op gang

Zo’n 25 inwoners van Nieuwegein kwamen maandag bij elkaar in Buurtplein Zuid om onder leiding van stichting Energie-N te discussiëren over de vraag: Moet heel Nieuwegein straks aan de stadsverwarming, of zijn er betere alternatieven? Met de bijeenkomst willen de vrijwilligers van Energie-N inwoners helpen om goed geïnformeerd hun stem te laten horen in deze actuele discussie.

Om zeker te zijn dat iedereen voldoende basiskennis had, werd als eerste een video getoond van Energie-N over de werking van stadsverwarming, de alternatieven en de voor- en nadelen. Daarna volgde een bevlogen discussie en waren er ook veel vragen, zoals over de betrouwbaarheid en kosten van de verschillende warmtesystemen. Maar ook: Wat als steeds meer mensen zich straks afsluiten van stadsverwarming, wordt het dan duurder voor de zittenblijvers? Wie moet het initiatief pakken als we liever een bronnet willen? Zijn er ook oplossingen per wijk mogelijk?

Bronnet
Paul Triepels, voorzitter van Energie-N, leidde de discussie en beantwoordde de vragen naar beste weten: “Voor een sociale warmtetransitie is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen over dit onderwerp kunnen meedenken. En dat er een oplossing komt die toekomstbestendig en duurzaam is. Stadsverwarming lijkt nu de makkelijkste oplossing. Maar het is het waard om de alternatieven, zoals een bronnet, goed te onderzoeken. Op dit moment vinden er al diverse  ‘proeftuin’-projecten plaats. Je kunt huishoudens ook gefaseerd aansluiten, net als met glasvezel. Iedereen die dat wil. gaat de infrastructuur gebruiken als hij er aan toe is. Bovendien is het principe van een bronnet niet experimenteel: in Houten draait een hele wijk al 25 jaar op dit systeem. Ik zeg niet dat het de ideale of de makkelijkste oplossing is, maar het is zeker meer toekomstbestendig en nu al duurzamer.”

Raadsleden
Dat het voor de beslissers in de gemeente ook best ingewikkelde materie is, snapt ook Triepels: “Daarom organiseren we graag eenzelfde bijeenkomst voor de raads- en commissieleden en de wethouder.” Maandag was, vanwege de vele fractievergaderingen, alleen raadslid Julian Vosseberg van Groen Links aanwezig. Hij moedigde de aanwezigen aan om hier vooral vragen over te stellen aan raadsleden. “Wij kunnen onderwerpen agenderen. Dus als er meer vragen binnen komen, komt dit onderwerp ook hoger op de agenda”.

Nu of Nooit
Afgelopen week is ook in de wijk Gebouwendriften weer een door de gemeente georganiseerde bijeenkomst gasloos verwarmen geweest. Het  Huurdersplatform Jutphaas Wonen is het gelukt de opkomst te verdrievoudigen. Er waren wel 70 buurtbewoners aanwezig. Voorzitter Huurdersplatform Judith Ronkes: ”Mensen hebben heel veel aan hun hoofd, maar dit is zo belangrijk! Daarom hebben we alle bewoners een brief in de bus gedaan met een duidelijke boodschap: ‘Het is nu of nooit. Als je je niet laat horen, dan wordt er voor jou besloten’.” Duidelijk is geworden dat de door de gemeente aangeleverde informatie onvoldoende is om een keuze te maken. Voor zover keuzes werden uitgesproken tussen stadsverwarming, een bronnet of individuele warmtepompen was duidelijk dat veel woningeigenaren een individuele oplossing nastreven. Paul Triepels hierover: ”Dat staat loodrecht op een sociale warmtetransitie. Woningeigenaren die hun eigen weg kiezen en straks hun woningen kunnen koelen tegenover huurders met stadsverwarming die door de geringe deelname alleen maar duurder wordt. Een bronnet biedt mogelijkheden om alle groepen in de samenleving bij elkaar te houden.”

Meer weten over de verschillende mogelijkheden om woningen en wijken te verwarmen?
Lees het artikel over stadsverwarming, bronnetten en hoe het allemaal werkt.

Of bekijk de video

Energie-N zoekt Formulieren Tijgers

Stichting Energie-N gaat vanaf eind van dit jaar inwoners helpen met de aanvraag van energiesubsidies en leningen voor het verduurzamen van de woning. Daarvoor zoeken zij vrijwilligers die een paar uur per maand beschikbaar zijn.

ISDE, duurzaamheidslening, verzilverlening, dubbel glas, isolatie, groene daken, regenton…  Er komen steeds meer subsidies en financieringsmogelijkheden voor het verduurzamen van woningen. Allemaal bedoeld om het voor mensen aantrekkelijker te maken om hun energieverbruik te verlagen en zo de stookkosten te beperken. Helaas blijkt dat voor veel bewoners het aanvragen van deze subsidies en financiering een hoge drempel is. De aanvraagtrajecten zijn vaak ook best ingewikkeld. En stel dat je iets verkeerd invult? 

Stichting Energie-N wil hier graag bij helpen. Op de website van Energie-N zijn straks instructievideo’s en handleidingen te vinden. Maar voor wie iets meer hulp nodig heeft in de wirwar van formulieren, introduceert de vrijwilligersorganisatie binnenkort een extra formulierenservice.

Paar uurtjes per maand
Daarvoor is Energie-N nu op zoek naar nieuwe vrijwilligers. De gezochte vrijwilligers zullen één of twee keer per maand 2 uur, op afspraak beschikbaar moeten zijn. De groep start op zijn vroegst midden 4e kwartaal 2023. Er wordt samenwerking gezocht met de Formulierenbrigade van Movactor. Daar is veel  ervaring en kennis.

Vind jij het leuk om een paar uurtjes per maand je stadsgenoten te helpen met het indienen van deze subsidie- en financieringsaanvragen? Meld je dan aan met een mail naar info@energie-n.nl

Je leert er zelf ook een hoop van en het voelt goed om mensen te helpen met het verduurzamen van hun woning.

Dit zijn de subsidies en leningen waar het om gaat:

  1. Subsidie Verduurzamen Woningen
  2. Duurzaamheidslening
  3. Verzilverlening
  4. ISDE voor woningeigenaren
  5. Energiebespaarlening Warmtefonds

Leren van de Denen

Wethouder Marieke Schouten en ambtenaar Jeroen Harren waren te gast bij Energie-N. Jeroen heeft verteld over door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) georganiseerde excursie naar Denemarken. In Denemarken zijn een groot aantal warmte bedrijven bezocht. Denemarken is een gidsland voor de organisatie van en het toezicht op warmtebedrijven. Heel goed dat onze gemeente daar informatie op haalt.  

Na de energiecrisis van 1974 hebben de Denen doorgepakt met hun energie strategie. Ze wilden af van een enkele bron voor warmte in woningen. Als die bron door internationale strubbelingen weg valt zit je in de koude. Daarom heeft Denemarken vanaf dat moment ingezet op energiebesparing en warmtenetten met verschillende warmte bronnen. Daar bij kan gedacht worden aan restwarmte, afvalverbranding, bio massa, wind, olie, gas kolen.

Deze warmtebedrijven zijn in publieke (gemeenten, bewoners) handen. Deze bedrijven mogen geen winst maken.  Ze opereren uiterst transparant. Veel informatie is openbaar, ze moeten het bij wijze van spreken uitleggen als ze meer geld aan wc papier uitgegeven hebben dan collega warmtebedrijven. De warmtebedrijven hebben een kleine organisatie, voor facturering van de klanten, onderhoud, uitbreiding e.d. zijn vele commerciële bedrijven beschikbaar. Er is concurrentie. Stadsverwarming is dan ook goedkoper dan in Nederland. Er zijn in Denemarken wel grote verschillen tussen de warmtebedrijven, een lokale meevaller in de vorm van restwarmte , leidt lokaal tot een lagere prijs.

Doordat de warmtenetten jaren geleden zijn gestart is er wel veelal spraken van hoge temperaturen. Ook Denemarken moet de omslag naar duurzame bronnen nog maken. Moderne lage temperatuur netten zijn ook in Denemarken nog zeldzaam.

Niet alleen onze gemeente maar ook onze overheid leert van de Denen. Zo is een nieuwe warmtewet in ontwikkeling waar ook het uitgangspunt is dat minimaal 50% van het eigendom/zeggenschap van een warmtebedrijf in publieke handen moet komen. Of bij een coöperatie van bewoners. Daar wil Energie-N wel over meedenken of een rol in vervullen.

Hoeveel tijd, overgangsrecht en afkoopsommen zullen er nodig zijn om onze stadsverwarming in publieke handen te brengen?

Samenwerking PEN en Energie-N

Deze week is het nationale klimaatweek. Mooi moment om een samenwerking tussen Energie-N en PEN te lanceren. Energie-N is een door Nieuwegeinse vrijwilligers bemenste stichting die hun stadsgenoten graag helpen met het verduurzamen van hun woningen. Een onderwerp dat met de huidige energieprijzen nog belangrijker geworden is. Ondanks dat velen Energie-N al weten te vinden kan het natuurlijk altijd beter. Daarom zal in het vervolg op PEN en in De Digitale Nieuwegeiner periodiek een katern over duurzaamheid te vinden zijn. Een plek voor activiteiten, ontwikkelingen en tips op het gebied van duurzaamheid. Toen Martin Reijmerink (PEN), Paul Triepels en Gerben Mooiweer (Energie-N) deze afspraak maakten constateerde ze dat het mes aan 3 kanten snijdt. Meer Nieuwegeiners vinden de weg naar hulp en adviezen over energiebesparing. Energie-N krijgt een mooi platvorm voor communicatie met bewoners. “We weten van alles over isoleren, verwarmen en energie opwekken maar helden op sociale media zijn we niet”. En voor Martin is dit een mooie invulling van zijn Klimaatburgemeesterschap.

Vragen inloop in de Bibliotheek

Veel mensen hebben vragen over wat ze kunnen doen om energie te besparen voor het klimaat en de energiekosten. Elke eerste zaterdag van de maand houdt Energie-N haar vragen inloop in de bieb op de tweede verdieping van het stadhuis van Nieuwegein. Van 11.00 uur tot 14.00 uur kunt u met al uw vragen terecht bij de vrijwilligers van Energie-N.

Onafhankelijkheid Energie-N

Nadat Energie-N op 11 november 2021 had ingesproken bij de behandeling van de Transitievisie warmte in de Gemeenteraad van Nieuwegein, heeft een Raadslid vragen gesteld over de onafhankelijkheid van Energie-N. Hieronder geven wij de vragen en de gegeven antwoorden weer.

Vraag: ENERGIE-N, Wanneer en hoe zijn ze ontstaan? Wie nam het initiatief? 

Antwoord: In 2012 ontstond in het kader van een Europees project de behoefte aan samenwerking tussen Nieuwegeinse initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Hiermee is het netwerk en later stichting Samen Duurzaam Nieuwegein (https://www.samenduurzaamnieuwegein.nl/) ontstaan. Vanuit deze stichting  is een aantal inwoners van Nieuwegein in 2017 gestart met het initiatief Energie-N, waarin bewoners elkaar helpen om de juiste stappen te zetten bij het besparen van energie en het opwekken van duurzame energie. Energie-N is sinds maart 2020 geen onderdeel meer van Samen Duurzaam Nieuwegein maar een zelfstandige stichting en bestaat nu uit een groep van ruim 10 enthousiaste vrijwilligers (energieambassadeurs).

Vraag: Klopt het dat de groep (in ieder geval voor een deel) uit ambtenaren bestaat?

Antwoord: Nee, dat klopt niet. Gemeente werkt wel samen met Energie-N, waarbij we soms samen naast elkaar publiekelijk zichtbaar zijn (ieder in haar eigen rol) bijvoorbeeld bij fysieke- of online bijeenkomsten.

Die samenwerking is de afgelopen twee jaar intensief geweest ivm de Regeling Reductie Energiegebruik (RRE). Eind 2019 kwam het Rijk met een RRE subsidie regeling waarbij de gemeente Nieuwegein voor onder meer een aantal activiteiten van Energie-N subsidie kon ontvangen. Dat betrof energiegesprekken/warmte scans, inkoopregelingen voor energiebesparende maatregelen en bijeenkomsten over energiebesparende maatregelen. Daar het natuurlijk niet de bedoeling was dat de gemeente geld verdiend door de werkzaamheden van vrijwilligers, is toen met Energie-N de volgende afspraak gemaakt. De te ontvangen Rijkssubsidie voor energiegesprekken/warmtescans zou toekomen aan Energie-N. Met deze substantiële geldstroom wilde Energie-N haar onafhankelijke positie en rol als luis in de pels bij de energietransitie waarborgen. De te ontvangen Rijkssubsidie voor inkoopregelingen en bijeenkomsten zou toekomen aan de gemeente die dat geld zou besteden aan het faciliteren van en PR rond deze activiteiten zodat voldoende Nieuwegeiners die zouden gaan bijwonen. De RRE is eind 2021 afgesloten.

Vraag: Door wie, buiten de gemeente Nieuwegein, worden de leden of de groep als geheel nog meer betaald, gesponsord, gesubsidieerd? 

Antwoord: Voorzover bekend bij de gemeente heeft Energie-N eenmaal voor het collectieve asbestdaksaneringsproject in de wijk Doorslag gebruik kunnen maken van een VNG-subsidie.  Energie-N heeft dit bevestigd en aangegeven dat ze in 2018 nog een bijdrage in de aanschaf van een warmtecamera hebben ontvangen van het RABO-stimuleringsfonds.

Vraag: Hoeveel geld gaat er vanuit de gemeente naar deze groep?

Antwoord:

2017: €2.600 Project Verduurzamen Vogelbuurt Doorslag (collectieve asbestdaksanering)

2017: €3.000 Project Verduurzamen Rijtuigenbuurt

2018 en 2019: €2.000 Kosten deelname kennisbijeenkomsten, materialen Duurzaamheidsmarkt, warmtecamera en meetapparatuur, waardering vrijwilligers

2020: €6.930 Kosten 77 energiegesprekken/warmtescans i.k.v. gemeentelijk project (met rijkssubsidie RRE)

2021: €5.760 Kosten 63 energiegesprekken/warmtescans i.k.v. gemeentelijk project (met rijkssubsidie RRE)

Vraag: Met welk doel betalen wij, gemeente Nieuwegein, Energie-N? 

Antwoord: Gemeente betaalt stichting Energie-N een vergoeding voor onkosten die zij maken voor activiteiten om andere Nieuwegeiners te helpen met energiebesparing en duurzame opwekking in/aan de woning. Dit zijn activiteiten die helpen bij het bereiken van een Nieuwegein Energieneutraal 2040.

Warmtescan of energiegesprek

Voor een warmtescan, foto’s met een infrarood camera waarmee zichtbaar wordt waar de warmte jouw woning verlaat, hebben we best een lange wachtrij. Dat komt natuurlijk doordat het bijbehorende gesprek vanwege corona niet goed mogelijk is. Dat geldt natuurlijk ook voor alleen een energiegesprek bij u thuis. Wat we wel op kortere termijn kunnen doen is een energiegesprek ( gesprek van 1 a 1,5 uur over de mogelijkheden van uw woning) via ZOOM. Eventueel kunnen we vooraf warmte foto’s aan de buitenkant van uw woning maken. Meld je aan via info@energie-n.nl of de telefoon 030 2378312.

Inkoopregelingen

We zijn druk bezig met het verlengen van onze inkoopregeling voor kruipruimte isolatie. We hebben ook geprobeerd nieuwe regelingen op te zetten maar merken dat alle leveranciers tot over hun oren in het werk zitten. Een werkvoorraad tot eind mei is geen uitzondering. Nieuwe inkoopregelingen gaan het daarom niet worden dit jaar. We merken daarnaast dat steeds meer bewoners ons vragen om mee te kijken naar ontvangen offertes. Wij kunnen aangeven wat ons aan een offerte opvalt. Wij kunnen natuurlijk niet aangeven of dat voor uw specifieke situatie de juiste oplossing is aangeboden, dat is toch echt de verantwoordelijkheid van de aanbieder. Maar als er rare dingen in staan of zaken lijken te ontbreken of de prijs wel heel hoog is valt ons dat mogelijk op. Zie ons als de slimme kennis en niet als een adviesbureau.