In Vreeswijk hebben een aantal bewoners in het voorjaar van 2023 het initiatief genomen om de wijk Vreeswijk aardgasvrij te maken. Het idee was eerst om met een blok van 5 tot 10 woningen van het gas af te gaan. Maar al snel bleek dat als je een oplossing bedenkt voor 10 woningen dat deze oplossing ook voor de hele wijk kan werken. Die gedachte werd versterkt toen bleek dat in de Transitievisie Warmte Nieuwegein uit 2021 stond vermeld dat er voor de wijken Huis de Geer en Vreeswijk geen voor de hand liggende oplossingen waren. En dus zagen de bewoners de ruimte om zelf met een warmteoplossing voor Vreeswijk te komen.
Een kleine eerste enquête onder zo’n 50 bewoners laat zien dat bewoners geïnteresseerd zijn om van het gas af te gaan, maar dat ze vaak ook niet weten hoe. Bewoners hebben ook zorgen. Met name over lucht-lucht-warmtepompen. Een ventilatorunit buiten aan je woning is niet mooi en men maakt zich zorgen over het geluid van die ventilatorunits. Bewoners geven aan geïnteresseerd te zijn in deelname aan een gezamenlijke oplossing maar vragen zich af: Wat betekent dat? Wat worden mijn maandlasten? En wat moet er in mijn woning gebeuren?
Inmiddels zijn er grote stappen gezet, maar er is nog veel te doen. Zo is het bewonersinitiatief inmiddels een werkgroep binnen het Wijkplatform Vreeswijk. En samen met de gemeente werkt het bewonersinitiatief aan een wijkuitvoeringsplan (WUP) voor Vreeswijk. Het doel is komend jaar te ontdekken wat ervoor nodig is om een 5e generatie bronnet te realiseren in Vreeswijk.
Het idee is om de warmte en koelte die zich in het water van de Vaartsche Rijn en het Merwedekanaal bevindt, te gebruiken om de woningen in Vreeswijk te verwarmen in de winter en te koelen in de zomer. Maar wacht eens even… in de winter is het water koud. Hoe verwarm je dan een woning? De truc is het bufferen in de bodem van warmte via warmte-koude-opslag (WKO). In de zomer sla je warmte uit het kanaal op in de grond. In de winter haal je die warmte weer uit de bodem en breng je de warmte via een leidingnet naar de woningen. De warmte is van lage temperatuur, 15 tot 20 graden. Niet genoeg om je woning mee te verwarmen. Een warmtepomp verhoogt die temperatuur tot 50 graden zodat jouw woning lekker warm wordt in de winter. De warmtepomp zorgt ook voor lekker warmwater voor je bad, douche en de keuken. Interessant is dat een warmtepomp heel efficiënt is in het verplaatsen van warmte. Met één eenheid aan elektrische energie kan een warmtepomp wel 3 tot 5 eenheden aan warmte uit het bronnet verplaatsen naar je woning. En ook interessant is. Een warmtepomp kan in de zomer warmte uit je woning verplaatsen naar het bronnet en zo jouw woning koelen. De warmte uit jouw woning wordt opgeslagen in de WKO zodat die warmte in de winter weer gebruikt kan worden. En zo is het cirkeltje rond.
Dit klinkt mooi, maar warmtepompen verbruiken stroom. De hoeveelheid elektriciteit die bewoners in een woonwijk gaan verbruiken zal de komende jaren toenemen door o.a. het gebruik van warmtepompen, elektrische auto’s en elektrisch koken. En iedereen weet dat er netcongestie is. We kijken in het wijkuitvoeringsplan dus ook naar het (toekomstig) verbruik van elektriciteit in de wijk. Een oplossing is om lokaal benodigde elektriciteit ook zoveel mogelijk lokaal, in de wijk, op te wekken. Bijvoorbeeld met zonnepanelen. Maar, als alle bewoners aan het eind van middag tegelijkertijd thuiskomen en allemaal tegelijker hun warmtepomp aanzetten, de elektrische auto gaan opladen en elektrisch gaan koken en de zon schijnt niet, dan kom je in de knoop. We zullen in de toekomst slim met energie moeten omgaan. Bijvoorbeeld de was doen en je auto opladen als de zon schijnt en dus niet ‘s avonds zoals we gewend zijn van vroeger. Voorbeeldprojecten elders in Nederland en onderzoek laten zien dat als je in een woonwijk slim met energie om gaat een woonwijk heel veel energie die het nodig heeft zelf kan opwekken. En dat is gunstig omdat je dan nog maar weinig (dure) energie hoeft in te kopen op de (internationale) energiemarkt.
Door gezamenlijk en dus samen als bewoners met elkaar warmte, koelte én elektriciteit te delen maken we van Vreeswijk een woonwijk die duurzaam en energiezuinig is. En omdat die gezamenlijkheid zo’n belangrijk onderdeel is van de oplossing, ligt het voor de hand dat het eigendom van het warmtebedrijf ook in handen komt te liggen van de bewoners en/of de gemeente. Ook dat gaan we komend jaar verder onderzoeken.
Op WarmVreeswijk.nl vind je meer informatie en vind je ook nieuws over de laatste ontwikkelingen. Woon je in Vreeswijk en wil je meehelpen om in Vreeswijk warmte, koelte en elektriciteit met elkaar te gaan delen, kijk op WarmVreeswijk.nl en neem contact met ons op. We kunnen alle hulp gebruiken. Woon je elders in Nieuwegein, bij Energie-N denken we na over de toepassing van dit concept voor de rest van Nieuwegein. Doe je mee? Stuur een mailtje naar info@energie-n.nl